HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, to wirus, który może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym do raka szyjki macicy. Oprócz tego, zakażenie HPV może prowadzić do rozwoju innych nowotworów, takich jak:
- rak pochwy i sromu u kobiet,
- rak prącia u mężczyzn,
- nowotwory odbytu, jamy ustnej, nosogardzieli, nasady języka, migdałków oraz okolic głowy i szyi u obu płci.
W obrębie tego wirusa wyróżnia się ponad 200 typów, z czego 40 z nich jest odpowiedzialnych za różne zmiany skórne oraz zmiany w obrębie narządów płciowych i innych obszarów ciała. Wśród tych typów można wyróżnić wirusy o wysokim i niskim ryzyku onkogennym. Do wirusów niskiego ryzyka należą te, które powodują niezłośliwe brodawki płciowe (zwane kłykcinami) oraz brodawczaki, podczas gdy typy o wysokim ryzyku mogą prowadzić do poważniejszych schorzeń, takich jak zmiany przedrakowe, rak szyjki macicy i inne nowotwory.
Jak dochodzi do zakażenia wirusem HPV?
Zakażenia wirusem HPV są najczęściej przenoszone drogą płciową, a także przez bezpośredni kontakt z zakażonymi zmianami skórnymi lub błonami śluzowymi. Istnieje także możliwość zakażenia wertykalnego, które może wystąpić podczas porodu, jednak ryzyko jest niewielkie. Do zakażenia dochodzi zwykle na początku aktywności seksualnej, a okres inkubacji wynosi od jednego do ośmiu miesięcy. Czas zakaźności to okres, w którym zmiany chorobowe są widoczne.
Jak wirus HPV wpływa na rozwój raka szyjki macicy?
Każdy przypadek raka szyjki macicy wiąże się z przewlekłą infekcją wirusem HPV. Wirus ten prowadzi do zmian w komórkach nabłonka wielowarstwowego płaskiego szyjki macicy. Przewlekłe zakażenie typami HPV o wysokim ryzyku może skutkować zmianami przedrakowymi, a w dalszej konsekwencji rozwojem raka płaskonabłonkowego szyjki macicy.
Najczęściej występujące typy HPV, takie jak HPV-16, HPV-18 oraz HPV-45, odpowiadają za około 75% przypadków raka płaskonabłonkowego szyjki macicy oraz 90% przypadków raka gruczołowego. Większość przypadków zmian przedrakowych również jest spowodowana tymi typami wirusa. Ponadto HPV-16 i HPV-18 są odpowiedzialne za 80% przypadków raka sromu i pochwy oraz ponad 90% przypadków raka odbytu.
Jakie są objawy zakażenia wirusem HPV?
Objawy zakażenia wirusem HPV mogą obejmować:
- brodawki stóp, brodawki zwykłe, brodawki płaskie, brodawki młodzieńcze krtani,
- brodawki w okolicach narządów płciowych oraz odbytu, znane jako kłykciny kończyste,
- zmiany przednowotworowe w obrębie narządów płciowych.
W przypadku miliona kobiet zakażonych wirusem HPV o wysokim ryzyku, około 8 tysięcy z nich rozwija raka, a 1,6 tysiąca przypadków kończy się inwazyjną formą nowotworu. Śmiertelność z powodu raka szyjki macicy wynosi około 50%.
Zakażenie wirusem HPV o wysokim ryzyku może przebiegać w dwóch formach:
- Zakażenie bezobjawowe, które ustępuje samoistnie w ciągu około dwóch lat.
- Zakażenie przewlekłe, które może prowadzić do zmian przedrakowych szyjki macicy, a w przypadku braku leczenia – do rozwoju raka płaskonabłonkowego i nowotworu inwazyjnego.
Zakażenie wirusem HPV o niskim ryzyku rakotwórczym może przebiegać również w dwojaki sposób:
- Zakażenie bezobjawowe.
- Zakażenie objawowe, które może manifestować się w formie brodawek w okolicach narządów płciowych lub odbytu (kłykciny kończyste). Większość z tych zmian ustępuje samoistnie w ciągu sześciu miesięcy, jednak niektórzy pacjenci mogą wymagać kosztownego i bolesnego leczenia chirurgicznego.
Profilaktyka raka szyjki macicy opiera się na przeprowadzaniu badań cytologicznych oraz leczeniu zmian dysplastycznych w obrębie nabłonka szyjki macicy, zarówno przez metody ablacyjne, jak i chirurgiczne. Należy pamiętać, że po usunięciu zmian przedrakowych wirus HPV może nadal występować w zdrowej tkance.
To jeden z artykułów powiązanych z branżą - lekarze, przychodnie prywatne Wola.